Drugi tryb warunkowy w języku angielskim

Drugi tryb warunkowy to jeden z ważniejszych elementów gramatyki języka angielskiego, który pozwala na wyrażanie nieprawdziwych sytuacji, przypuszczeń czy rad. Najczęściej jednak jego nazwę kojarzymy ze szkołą, choć może być tak, że nie bardzo pamiętamy o co w tym w ogóle chodziło. Warto poznać jego zasady i zastosowanie, aby wprowadzić do naszego językowego arsenału bardzo ważny element, który pomoże nam jeszcze precyzyjniej formułować myśli i przed wszystkim pomoże nam lepiej się dogadać. W tym artykule opiszemy strukturę, zastosowanie oraz błędy, które warto unikać.

Zastosowanie drugiego trybu warunkowego

Bardzo ogólnie, podobnie jak z innymi trybami warunkowymi przydaje nam się on do tego, żeby sobie „pogdybać” stąd też wszechobecne słowo „if”, które najczęściej przetłumaczymy, jako „jeśli”, ale „gdyby” też może się nadać. Drugi tryb warunkowy stosujemy jednak (w przeciwieństwie chociażby do pierwszego okresu warunkowego) to gdybania na temat sytuacji, które i tak są mało realne. Z drugiej strony też ta realność jest trochę względna, bo tak serio, to decydując się na użycie tego trybu warunkowego to my w zasadzie zakładamy, że sytuacja realna nie jest, ale o tym nieco dalej.

Wyrażanie nieprawdziwych sytuacji

Używamy drugiego trybu warunkowego, gdy chcemy opisać sytuację, która jest nieprawdziwa w chwili obecnej, np. „If I were rich, I would buy a mansion”, czyli po polsku Gdybym był bogaty, kupiłbym sobie pałac. No, ale nie jestem to sobie nie kupię. Tutaj też możemy, ale nie musimy zakładać to, że nie bardzo widzimy szansę na to, że w przyszłości coś się zmieni. Gdybyśmy zakładali, że ten bycie bogatym jest w przyszłości w naszym zasięgu to byśmy użyli pierwszego okresu warunkowego.

Oferty, sugestie, prośby i rady

Drugi tryb warunkowy może być również stosowany do wyrażania ofert, sugestii, próśb czy rad, np. „If you needed help, I would be there for you” czyli Gdybyś potrzebował pomocy, byłbym z Tobą (no dobra, tej drugiej części łatwo się dosłownie nie przetłumaczy, ale wiesz o co chodzi). I tutaj jest to spoko opcja, ale w sumie zakładamy, że druga strona nie będzie potrzebowała pomocy. Gdyby było inaczej to znów, pierwszy tryb warunkowy byłby dobrym wyborem.

Wyrażanie alternatywnych sytuacji

Czasami chcemy przedstawić alternatywną sytuację, która mogłaby zajść, gdyby zmieniły się okoliczności. W takim przypadku również korzystamy z drugiego trybu warunkowego, np. „If we didn’t have smartphones, we would probably read more books.” (Gdybyśmy nie mieli smartfonów, prawdopodobnie czytalibyśmy więcej książek.)

Jak widzisz, często drugi tryb warunkowy jest naszym wyborem, żeby pokazać, jak widzimy daną sytuację. Jeśli zakładamy, że sytuacja jest nierealne i tylko sobie gdybamy to jest to idealny wybór. Oczywiści w rzeczywistości podręcznikowej zadania mamy układane tak, że wymuszają one na nas wybranie tego trybu warunkowego, ale w życiu dużo zależy od nas i często kwestią nie jest poprawność, ale nasze spojrzenie na sytuację.

Struktura drugiego trybu warunkowego

Drugi tryb warunkowy składa się z dwóch części: klauzuli warunkowej (if-clause) oraz klauzuli wynikowej (result clause). Klauzula warunkowa opisuje hipotetyczną sytuację, która jest nieprawdziwa lub mało prawdopodobna, podczas gdy klauzula wynikowa przedstawia konsekwencje lub efekty tej hipotetycznej sytuacji. Oto struktura drugiego trybu warunkowego:

• Klauzula warunkowa (if-clause): if + podmiot + czasownik w czasie przeszłym prostym (past simple)
• Klauzula wynikowa (result clause): podmiot + would + bezokolicznik (infinitive)

Przykład: „If I had more time, I would learn a new language.” (Gdybym miał więcej czasu, nauczyłbym się nowego języka.)

W drugim trybie warunkowym używamy czasu przeszłego prostego (past simple) w klauzuli warunkowej, aby pokazać, że opisywana sytuacja jest nieprawdziwa lub mało prawdopodobna w chwili obecnej. W klauzuli wynikowej stosujemy konstrukcję „would + bezokolicznik”, aby wyrazić, co by się stało, gdyby hipotetyczna sytuacja miała miejsce.

Porównanie drugiego trybu warunkowego z pierwszym trybem warunkowym

Technicznie różnica względem pierwszego trybu warunkowego jest taka, że w drugim trybie warunkowym „cofamy czasy”, stąd mamy would (formę przeszłą will) i past simple (przeszły prosty zamiast teraźniejszego). No i numer tutaj jest taki, że kiedy jest wprowadzany drugi tryb warunkowy to w zasadzie niewiele nowego on wnosi w swojej strukturze względem pierwszego – will zmieniliśmy na would i present na past, a reszta w zasadzie jest taka sama. Takie „cofnięcie” czasu właśnie daje dam tutaj podstawę do spojrzenia na zdania w drugim trybie warunkowym jako „odległe” stąd nierealne.

Warto zwrócić uwagę na różnice między pierwszym a drugim trybem warunkowym. Pierwszy tryb warunkowy opisuje realne sytuacje i możliwości, podczas gdy drugi tryb warunkowy odnosi się do sytuacji hipotetycznych i mało prawdopodobnych. W pierwszym trybie warunkowym klauzula warunkowa jest tworzona za pomocą konstrukcji „if + podmiot + czasownik w czasie teraźniejszym prostym (present simple)”, a klauzula wynikowa przyjmuje formę „podmiot + will + bezokolicznik (infinitive)”.

Oto porównanie pierwszego i drugiego trybu warunkowego:

• Pierwszy tryb warunkowy: „If it rains, I will stay at home.” (Jeśli będzie padać, zostanę w domu.) – realna sytuacja i zakładamy, że może się tak wydarzyć
• Drugi tryb warunkowy: „If it rained, I would stay at home.” (Gdyby padało, zostałbym w domu.) – sytuacja hipotetyczna i mało prawdopodobna, bo na deszcz się nie zanosi

Podsumowując, struktura drugiego trybu warunkowego składa się z klauzuli warunkowej (if-clause), opisującej hipotetyczną sytuację za pomocą czasu przeszłego prostego, oraz klauzuli wynikowej (result clause), przedstawiającej konsekwencje.

Porównanie drugiego trybu warunkowego z trzecim trybem warunkowym

Zarówno drugi, jak i trzeci tryb warunkowy mają swoje zastosowania w języku angielskim, ale różnią się pod względem struktury, czasów gramatycznych oraz sytuacji, które opisują. Poniżej przedstawiamy szczegółowe porównanie drugiego i trzeciego trybu warunkowego:

Struktura i czasy gramatyczne

• Drugi tryb warunkowy:
  • Klauzula warunkowa (if-clause): if + podmiot + czasownik w czasie przeszłym prostym (past simple)
  • Klauzula wynikowa (result clause): podmiot + would + bezokolicznik (infinitive)

  Przykład: „If I had more time, I would learn a new language.” (Gdybym miał więcej czasu, nauczyłbym się nowego języka.)

• Trzeci tryb warunkowy:
  • Klauzula warunkowa (if-clause): if + podmiot + czasownik w czasie przeszłym zaprzeczeniowym (past perfect)
  • Klauzula wynikowa (result clause): podmiot + would have + imiesłów przeszły (past participle)

  Przykład: „If I had known about the exam, I would have studied harder.” (Gdybym wiedział o egzaminie, uczyłbym się pilniej.)

Sytuacje opisywane przez drugi i trzeci tryb warunkowy

• Drugi tryb warunkowy opisuje hipotetyczne sytuacje, które są nieprawdziwe lub mało prawdopodobne w chwili obecnej. Drugi tryb warunkowy pozwala wyrazić przypuszczenia, radę, sugestie, a także nierealne marzenia i życzenia.Przykład: „If I won the lottery, I would travel around the world.” (Gdybym wygrał na loterii, podróżowałbym dookoła świata.)
• Trzeci tryb warunkowy odnosi się do sytuacji, które nie miały miejsca w przeszłości, ale mogłyby mieć wpływ na teraźniejszość. Trzeci tryb warunkowy pozwala wyrazić żal, skruchę, a także spekulować, co by się stało, gdyby wydarzenia przeszłe potoczyły się inaczej.Przykład: „If she hadn’t missed the train, she would have arrived on time.” (Gdyby ona nie spóźniła się na pociąg, przybyłaby na czas.)

Podczas gdy drugi tryb warunkowy skupia się na sytuacjach hipotetycznych i mało prawdopodobnych w chwili obecnej, trzeci tryb warunkowy pozwala na analizowanie

sytuacji, które nie miały miejsca w przeszłości, ale mogłyby wpłynąć na teraźniejszość. W związku z tym, drugi tryb warunkowy opisuje nierealne sytuacje w teraźniejszości, podczas gdy trzeci tryb warunkowy odnosi się do sytuacji, które mogłyby się zdarzyć, gdyby przeszłe wydarzenia potoczyły się inaczej.

Kilka dodatkowych przykładów dla lepszego zrozumienia różnic między drugim a trzecim trybem warunkowym

• Drugi tryb warunkowy: „If I had a dog, I would walk it every day.” (Gdybym miał psa, wyprowadzałbym go na spacer codziennie.)
• Trzeci tryb warunkowy: „If I had bought a dog last year, my life would have been different.” (Gdybym kupił psa w zeszłym roku, moje życie byłoby inne.)

Ważne jest, aby pamiętać o odpowiedniej strukturze i zastosowaniu czasów gramatycznych dla obu trybów warunkowych. Przede wszystkim warto mieć na uwadze, że zarówno drugi, jak i trzeci tryb warunkowy opisują nierealne sytuacje, ale w odniesieniu do różnych okresów czasowych – teraźniejszości (drugi tryb) i przeszłości (trzeci tryb).

Praktykując tworzenie zdań z drugim i trzecim trybem warunkowym, zwracaj uwagę na strukturę i czasowniki, aby poprawnie wyrazić swoje przemyślenia i emocje. W miarę jak zrozumiesz różnice między nimi, zyskasz pewność siebie w stosowaniu tych trybów warunkowych w codziennej komunikacji w języku angielskim.

Inwersja w drugim trybie warunkowym

W zdaniach z drugim trybem warunkowym możemy również zastosować inwersję, czyli zmianę kolejności słów w zdaniu, aby nadać mu bardziej formalny lub literacki charakter.

Co to jest inwersja?

Inwersja to zmiana kolejności słów w zdaniu, polegająca na przesunięciu operatora (np. czasownika „to be” lub „have”) przed podmiotem. W języku polskim inwersję stosujemy raczej rzadko, ale w języku angielskim jest to częstsze zjawisko.

Jak tworzyć zdania z inwersją?

Aby utworzyć zdanie z inwersją w drugim trybie warunkowym, należy zamienić kolejność słów w zdaniu warunkowym, czyli zdaniu z „if”. Przykład: „Were I rich, I would buy a mansion.” (Gdybym był bogaty, kupiłbym sobie pałac.) Zauważ, że takie zdanie brzmi bardziej formalnie niż wersja z „if”.

Typowe błędy w drugim trybie warunkowym

Podczas używania drugiego trybu warunkowego warto unikać błędów, takich jak:

Źle dobrane czasowniki

Upewnij się, że w zdaniu warunkowym używasz czasu przeszłego prostego, a w zdaniu podrzędnym – konstrukcji „would + bezokolicznik”. Przykład błędu: „If I am rich, I buy a mansion.” (Gdybym jestem bogaty, kupię sobie pałac.)

Źle użyte formy czasowników

Niektóre czasowniki mają nieregularne formy w czasie przeszłym prostym, które trzeba znać i stosować poprawnie. Przykład błędu: „If I win the lottery, I will buy a car.” (Gdybym wygram na loterii, kupię samochód.)

Podsumowanie

Drugi tryb warunkowy jest ważnym elementem gramatyki języka angielskiego, który pozwala na wyrażanie nieprawdziwych sytuacji, przypuszczeń czy rad. Aby poprawnie stosować drugi tryb warunkowy, warto znać jego strukturę, zastosowanie oraz unikać typowych błędów. Pamiętaj, że w zdaniu warunkowym używamy czasu przeszłego prostego, a w zdaniu podrzędnym – konstrukcji „would + bezokolicznik”. W niektórych przypadkach możemy również zastosować inwersję, aby nadać zdaniu bardziej formalny charakter.

FAQ

1. Czy drugi tryb warunkowy służy tylko do wyrażania nieprawdziwych sytuacji?

Nie, drugi tryb warunkowy można również stosować do wyrażania ofert, sugestii, próśb czy rad. Warto jednak pamiętać, że jego głównym zastosowaniem jest opisywanie sytuacji nieprawdziwych lub mało prawdopodobnych.

2. Jakie są różnice między pierwszym a drugim trybem warunkowym?

Pierwszy tryb warunkowy służy do wyrażania prawdziwych sytuacji i realnych możliwości, podczas gdy drugi tryb warunkowy opisuje sytuacje nieprawdziwe, hipotetyczne lub mało prawdopodobne.

3. Czy zawsze muszę używać „if” w zdaniach z drugim trybem warunkowym?

W większości przypadków używamy „if” w zdaniach z drugim trybem warunkowym. Istnieje jednak alternatywa w postaci inwersji, gdzie zamieniamy kolejność słów w zdaniu warunkowym, co nadaje mu bardziej formalny charakter.

4. Czy istnieje trzeci tryb warunkowy?

Tak, istnieje również trzeci tryb warunkowy, który służy do opisywania sytuacji, które nie zdarzyły się w przeszłości, ale mogłyby mieć wpływ na teraźniejszość. W trzecim trybie warunkowym używamy konstrukcji „if + past perfect” w zdaniu warunkowym oraz „would have + past participle” w zdaniu podrzędnym.

5. Jak unikać błędów w drugim trybie warunkowym?

Aby unikać błędów w drugim trybie warunkowym, warto upewnić się, że w zdaniu warunkowym używasz czasu przeszłego prostego, a w zdaniu podrzędnym – konstrukcji „would + bezokolicznik”. Ponadto, zwracaj uwagę na poprawne formy czasowników, zwłaszcza te nieregularne.

Lista ćwiczeń z odpowiedziami dla drugiego trybu warunkowego

Robiąc te ćwiczenia, zwróć uwagę na strukturę zdań oraz używane czasowniki. Ćwiczenie drugiego trybu warunkowego pomoże Ci lepiej zrozumieć, jak opisywać hipotetyczne sytuacje w języku angielskim.

Uzupełnij zdanie drugim trybem warunkowym

Przekształć zdanie w drugi tryb warunkowy